Yandex Nedir? Yandex Hakkında Bilinmeyenler!

Yandex, Türkiye’deki kullanıcılar ve Türkiye hakkında bilgi arayan herkes için geliştirilmiş, kullanıcılarına İnternet’te aramanın yanı sıra haberler, e-posta gibi birçok farklı İnternet servisi sunan bir arama motoru ve web bilgi portalıdır.

ComScore verilerine göre bütün dünyada 100 milyondan fazla kullanıcı tarafından tercih edilerek dünyanın önde gelen arama motorlarından biri olan Yandex, kuruluşundan bu yana 10 yılı aşkın bir süredir %60’a yakın bir pazar payıyla Rusya piyasasındaki lider konumunu korumaktadır. Birkaç yıl önce Ukrayna, Beyaz Rusya ve Kazakistan için de özel portallarını açan Yandex, servislerini başka dillere çevirmekle kalmayıp çalıştığı her ülke için gerçek birer yerel ürün sunmak üzere çaba göstermektedir.

Yandex’in misyonu, kullanıcılardan gelecek her türlü soruya yanıt bulmaktır.

Yandex’in arama kutusuna açık ve net yazılan soruların yanıtları, sistemin arama sonuçları sayfalarında bulunur. Arama sadece web’de değil, son dakika haberleri veya yeni çıkan ürünler gibi çeşitli bilgi kaynaklarında da yapılır ve sonuçlar uygun bulunursa, arama sonuçları arasında yer alır.

“Bugün hava nasıl?” veya “Haberlerde ne var?” gibi daha genel sorular ise Yandex’in www.yandex.com.tr ana sayfasında yer alan günün haberleri, hava durumu gibi çeşitli servisleri sayesinde yanıtlanır.

Yandex bütün teknolojilerini öncelikle internet kullanıcıları, yani sizler için geliştirir. “Kullanıcı memnuniyeti”ni en önemli etkenlerden biri olarak gören Yandex ekibi, bir servisin öncelikle kullanıcılar için faydalı olmasına, sonrasında ticari yönüne dikkat eder. Doğal olarak, geliştirilen bir servisin, kullanıcıları memnun edecek bir özelliği olduğundan kuşku duyulduğu sürece ürünün gelişmesinin anlamı olmaz.

Amacımız, Türkiye’deki internet kullanıcıları için yeni bir alternatif olmak; yani Türk toplumunun, dilinin ve kültürünün bütün özelliklerini ve geleneklerini gözönünde bulunduran bir arama motoru ve web portalı sunmaktır. Umudumuz, servislerimizin Türkiye’deki kullanıcılar tarafından beğenilmesi ve kullanışlı olmasıdır. Yandex.com.tr’de reklam gösterimi, servislerimiz ancak gerçekten en üst kaliteye ulaştıktan sonra yapılır. Öncelik, servis kalitesinin yükseltilmesidir.

Farklı şehir ve ülkelerde yaşayan Yandex kullanıcıları, benzer şeyleri aradıklarında dahi farklı sonuçlarla karşılaşabilirler. Benzer şekilde, uygulanan arama teknolojileri evrensel olup; aranan şeylerin bulunması için tercih edilen servisler her bir ülke ve hatta her bir kullanıcı için farklı olur. Bir internet kullanıcısının sorgularını en iyi şekilde yanıtlamak için; kullanıcının yaşadığı toplumun, dilinin ve kültürünün bütün özelliklerini, tüm yerel gelenekleri ve yasalarıyla bir sürü diğer özellikleri gözönünde bulundurarak servisin en iyi şekilde ayarlanması, yerelleştirilmesi esastır. Ayrıca her bir kullanıcının kendi ilgi alanı yelpazesinin farklı olduğunu anlayan Yandex; her bir kullanıcının kendi sorgularını mümkün olduğu kadar en iyi şekilde yanıtlamak üzere, kullanıcının kendi tercihleri ve ilgi alanlarına göre otomatik olarak ayarlanan arama teknolojilerini geliştirmeye özen gösteriyor.

Yandex, varolan bilgiyi aramak ve sınıflandırmak için yeni teknolojiler geliştirmektedir. Bulunan içerik, özellikleri arama sistemince etkilenmeyecek şekilde arama sonuçları listesinde sıralanır. Yandex servislerinin tamamı bu şekilde çalışır. Örneğin, Yandex.Haberler’in kullanıcıya sunduğu haberlerin tamamı, yüzlerce kaynaktan alınan haber içeriğinin tamamen önyargısız, sistem tarafından hiçbir düzenleme yapılmadan, olduğu gibi yansıtılmasıyla oluşur.

Yandex, dünya çapında teknolojiler geliştiren bir şirkettir. Örneğin arama sonuçlarının sıralanması için kullanılan algoritmalar yine Yandexin geliştirdiği MatrixNet isimli bir akıllı bir makine öğrenimi teknolojisi kullanılarak hazırlanmaktadır. Yandex ayrıca, kendi anti-virüs ve anti-spam teknolojileri sayesinde kullanıcıları kötü amaçlı yazılım barındıran siteler hakkında uyarır ve Yandex.Mail kullanıcılarını spam’e karşı korur. Yandex.Haber otomatik tümleyici sisteminde de yine Yandex’e özgü bir haber özü çıkarma teknolojisi kullanılır.

Yandex tarafından geliştirilen teknolojilerin bazıları kendi alanlarında ilktir. Yandex’in, morfoloji odaklı web arama yönteminin geliştirilmesinde dünyada bir ilk olması buna örnek gösterilebilir.

Tüm diğer büyük web şirketleri gibi, faaliyetleriyle internetteki ortamı kaçınılmaz olarak etkileyen Yandex; etkisinin mümkün olduğunca olumlu olmasını sağlamaya çalışıyor. Kullanıcı çıkarlarını kendisi için başlıca bir değer olarak gören Yandex’in de, kullanıcılara kaliteli arama servisi sağlayabilmesi için çeşit çeşit kaynaklar içeren ve kullanıcılara açık internete ihtiyacı vardır.

Kullanıcıların web’de aradıklarını kolay ve hızlıca bulabilmeleri için esas olan ve Yandex’in çalışmalarının çok önemli bir parçasını oluşturan bilgi yapılandırma faaliyeti; ancak ve ancak Yandex’in binlerce şirket ile yaptığı işbirliği sayesinde gerçekleştirebiliyor. Yandex, yüzlerce internet mağazasını ortak bir alışveriş platformunda birleştirerek kullanıcılarına web’de aradıklarını ürünleri daha çabuk ve kolay buldurabiliyor. Benzer şekilde, indekslediği web siteleriyle ilgili mevcut bilgi işleyen Yandex, elde ettiği verileri kullanıcılara daha iyi arama sonuçlarını sunmak için kullanıyor; ve günün en güncel haberlerini otomatik olarak farklı kaynaklardan toplayarak günün en yalın ve önyargısız gelişmeler tablosunu arz ediyor. Ayrıca phishing, spam ve virüslere karşı korumaya sahip olan Yandex arama servisi; kullanıcılarını, bilgisayarları için zararlı olabilecek yazılımlardan ve sitelerden koruyor.

Çeşitli konularda uzmanlaşmış çalışanlardan oluşan Yandex ekibi, şirketin en değerli varlığıdır. Günümüzde arama teknolojilerinin geliştirilmesi, konuyla ilgili çalışanların matematik, veri analizi, dilbilgisi, programcılık gibi çeşitli alanlarda üst düzey birer uzman olmasını gerektirmektedir. Bu tür uzmanları dünyanın dört bir yanında arayan Yandex, çeşitli mesleki olimpiyatlara da destek vererek ve ayrıca kendi eğitim programlarını yürüterek ihtiyaç duyulan yetkinlikte çalışanların yetiştirilmesine yardımcı olur. Bu güçlü ekip sayesinde Yandex, bilgi teknolojileri alanındaki en başarılı şirketler listesinde ilk sıralarda yer almaktadır.

Bugün Yandex’in 7 farklı ülkedeki 16 ofisinde 6,000’den fazla çalışanı bulunmaktadır. Şirketin genel merkezi Rusya Federasyonu’nun başkenti Moskova’dadır.

Yandex’in 2011’de İstanbul’da açılan Türkiye ofisinde çalışanlar arasında şirket yöneticileri, pazarlama uzmanları, çevirmenler ve diğer konularda uzmanlaşmış profesyoneller bulunmaktadır. Türkiye’de açılacak servisler ve bunların nasıl görüneceğine dair tüm kararları Yandex Türkiye ekibi verir.

Yandex gelirinin önemli bir bölümünü içeriğe dayalı reklamcılıktan elde eder. Bu sistemde reklamlar, kullanıcıların arama sorgularıyla eşleştirilir, bu da reklamlar yayınlanırken doğru kitlenin hedeflenmesini sağlar. Ayrıca Yandex’in reklamları şirketin çözüm ortağı olan binlerce web sitesinde de gösterilir. Yandex.Direct reklam yerleştirme sistemi Rusya piyasasında lider konumundadır.

Bunun yanı sıra Yandex’in gelirinin küçük bir payı medya bazlı reklamcılık kaynaklıdır. Gelirin %95’i Rusya piyasasından elde edilir.

Yandex hisseleri, Mayıs 2011’de NASDAQ’ta halka arz edilmiştir. Bu, bir Rus şirketi tarafından NASDAQ’ta son 5 yılda yapılan ilk ve 2011’de teknoloji şirketleri tarafından yapılan en büyük halka arz işlemidir.

Yandex, Rusya’nın en çok kullanılan arama motoruna ve en çok ziyaret edilen web sitesine sahip lider internet şirketidir. Aralık 2013 Liveinternet rakamlarına göre Yandex, Rusya’nın arama motoru sektöründe yüzde 61.9’luk payla liderliğini korumaktadır. Aynı döneme ait ComScore verilerine göre ise bütün dünyada Yandex kullanıcılarının sayısı 100 milyonu aşmıştır. Yandex, Türkiye ve Rusya dışında Ukrayna, Kazakistan ve Beyaz Rusya’da da faaliyetlerini sürdürmektedir.

Kuruluşundan bugüne dek inovasyona öncelik veren Yandex, geliştirdiği ve uyguladığı yenilikçi teknolojilerle internet kullanıcılarına, bilgilendirici, coğrafi konum bazlı ve kişiselleştirilebilen çeşitli hizmetler sunuyor. Yandex, özellikle Rusya’da, arama motorunun yanı sıra haber, e-posta, e-alışveriş, e-ödeme, coğrafi konum bazlı reklamcılık gibi birçok farklı konuda sektör lideri konumunda olup her ay milyonlarca internet kullanıcısı tarafından tercih ediliyor. Yandex’in sunduğu hizmetlere masaüstü bilgisayar, tablet bilgisayar ve cep telefonları gibi farklı araçlardan ulaşılabilmesi, servislerin herkes tarafından kolaylıkla kullanılabilmesini sağlıyor.

Günümüzde yerli web arama motorlarının Rusya dışında sadece ABD, Güney Kore, Çek Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti’nde lider konumunda bulunması, gerekli düzeyde web teknolojilerinin geliştirildiği ülkelerin dünyada oldukça az sayıda olduğunun bir göstergesi sayılabilir. Rusya’daki köklü akademik ve bilimsel eğitim geleneği sayesinde Yandex, konusunda uzmanlaşmış çalışanlardan oluşan bir ekiple Rusya’nın en başarılı internet şirketleri listesinde ilk sıralarda yer alıyor. Yandex’in çeşitli ülke ve şehirlerdeki 16 ofisinde 6,000’den fazla tam zamanlı çalışanı bulunuyor. Gelirinin önemli bir bölümünü metin tabanlı reklamcılıktan elde eden ve reklamları her gün 50 milyona yakın kullanıcı tarafından görülen Yandex, ilanları arama motoru sayfasında konumlandırılan 350 binden fazla reklamveren ve Yandex’in reklam ağını oluşturan binlerce web sitesi tarafından tercih edildi. 2002 yılı itibariyle kâra geçen Yandex, ilerleyen yıllarda kârını arttırmayı sürdürdü.

“Yandex” ismini 1996 yılında, şirketin baş kurucularından ikisi, Ilya Segalovich ve Arkady Volozh koydu. Ilya ve Arkady, sahip oldukları arama teknolojisinin özünü yansıtacak bir isim arıyordu. Böylece İngilizce “to index” fiilinden hareketle “yet another indexer” (bir dizin oluşturucu daha) ifadesini kısaltarak “Yandex” ismini türettiler. “Index”in ilk harfini Rusçadaki “Я” (okunuşu: “Ya”) harfiyle değiştirdiler. “Я”, Kiril alfabesine özgü bir harf olmanın yanı sıra İngilizce’de birinci tekil şahıs “ben” zamirini ifade eden “I” harfine de karşılık gelir. “Я”, aynı zamanda, “dille ilgili” anlamında Rusça “языковой” (okunuşu: “yazıkovoy”) kelimesinin baş harfini oluşturuyor. Böylece “yazıkovoy” ile “index”in birleşimi olan “Яndex” (Yandex) ismi türetilmiş oluyor. Dil indeksi anlamına gelen “Yandex” halk arasında da bu anlamda kullanılmaktadır.

“Yandex” ismi, arama motorunun, Softool fuarında 1997 yılında tanıtılmasının ardından Rusça konuşulan ülkelerde kullanılmaya başlandı. Yandex’in kullanıcı sayısı artınca Yandex ismi de Rusçaya yerleşti. Günümüzde bu ismi duymayan bir Rus bulmak zordur. Kullanıcılar bir sorunun cevabını aradıklarında Yandex’e başvurur. Bir soruya hızla cevap bulmak isteyen kişiye “Yandex’e sor” demek Rusçada yaygın bir kullanımdır.